HAARLEM - Ontstaan in de jaren '60 van de vorige eeuw, een comeback in de jaren '90 en nu weer helemaal actueel. Het Frans Hals Museum presenteert in drie dynamische tentoonstellingen de stroming waarin kunstenaars de kunstsector en de rol van kunst in de maatschappij onder de loep nemen: institutionele kritiek. De eerste tentoonstelling BEELDMACHT onderzoekt wat de plaats en betekenis is van kunst in een digitale samenleving die beheerst wordt door beeld. Het resultaat is een actuele internationale groepstentoonstelling van 20 hedendaagse kunstenaars, te zien van 7 maart tot en met 24 mei 2020 in het Haarlemse Frans Hals Museum, locatie Hal.

Met werken van Andrea Fraser, Sarah Lucas en Tracey Emin uit de collectie van het Frans Hals Museum als vetrekpunt, verkent het drieluik Kunst van Kritiek wat 'institutionele kritiek' vandaag de dag is. 'Institutionele kritiek' is een kunstbeweging die tot bloei kwam in de late jaren '60 met kunstenaars als Hans Haacke, Daniel Buren en Michael Asher en opnieuw in de jaren '90 met kunstenaars als Andrea Fraser en Fred Wilson. De stroming neemt de werking van machthebbende kunstinstituten onder de loep, zoals musea, galeries en kunstbeurzen.
Directeur van het Frans Hals Museum Ann Demeester: "Institutionele kritiek geeft het publiek meer inzicht in de wijze waarop kunst wordt geproduceerd, getoond en geconsumeerd, wie daar welk belang bij heeft en waarom we bepaalde kunstvormen niet te zien krijgen in musea, galeries en andere instellingen." Met het project Kunst van Kritiek, dat bestaat uit drie tentoonstellingen, een publicatie en een publieksprogramma, laat het Frans Hals Museum zien dat de aanpak van deze kunstenaars nog steeds van groot belang is voor de huidige generatie kunstenaars. De culturele sector werd het afgelopen decennium steeds commerciëler en staat onder druk. Tegelijkertijd staat ook het uiten van kritiek op scherp, bijvoorbeeld in de discussies over #metoo, Brexit en het klimaat.

ROL VAN KUNST KRITISCH ONDER DE LOEP BEELDMACHT
is de eerste van drie tentoonstellingen en presenteert kunstenaars die op een kritische manier de rol van kunst bevragen in het huidige beeld-gedreven tijdperk van sociale media en politieke onrust. De hedendaagse kunstenaars presenteren nieuwe en specifieke manieren om vragen te stellen bij de huidige tijdgeest. Wat heeft kunst bijvoorbeeld te maken met de miljoenen afbeeldingen die dagelijks gepost worden op Instagram? In de laatste jaren heeft digitale technologie niet alleen het dagelijks leven veranderd, maar ook de kunstwereld. Waar musea eerst een strikt anti-fotobeleid hadden, verwelkomen ze nu selfies. Ook museumcollecties die eerder enkel beperkt toegankelijk waren, zijn nu volledig online en gebruikers worden aangemoedigd om zoveel mogelijk te liken en te delen. Worden musea hiermee democratisch, of juist 'contentfabrieken' in dienst van sociale media?
In nieuwe social mediaplatformen speelt beeld een dominante rol, van Facebook naar Instagram, via Snapchat naar TikTok. Hoe verhoudt het kunstveld, traditioneel hét domein voor beeldproductie, zich tot deze platformen? Kunstwerken van Dena Yago (1988, VS), Gina Beavers (1978, Griekeland), FLAME (opgericht in 2010 in Brussel), Jaakko Pallasvuo (1987, Finland) en Louise Ashcroft (1983, Engeland) brengen belangrijke aspecten van dit nieuwe landschap in kaart en bespreken de rol van kunst daarbinnen. Veel werken in BEELDMACHT laten zien dat kunst en haar instituten -de kunstgeschiedenis, kunstenaars en musea- effect hebben buiten de grenzen van de kunstwereld, met gevolgen in de hele maatschappij. Zo verbindt Betty Tompkins de strategieën van de #metoo-beweging aan de kunstgeschiedenis en gebruikt Nora Turato de figuur van klokkenluider als evenbeeld van de kritische kunstenaar.

NIEUWE WERKEN EN AANKOPEN
Dena Yago (1988, VS) en Nora Turato (1991, Kroatië) maken beiden nieuw werk dat wordt opgenomen in de vaste collectie van het Frans Hals Museum. Yago maakt een muurschildering die specifiek aansluit op de context van de tentoonstelling. De mural lijkt op eerst gezicht een vrolijk stripverhaal -de ideale achtergrond voor een museumselfie- maar de inhoud heeft een venijnige ondertoon. Ara, een orchidee met een menselijk gedaante, is te zien als een verarmde creatieve ZZP'er. Ironisch genoeg is deze economisch onzekere vorm van bestaan grotendeels geïnspireerd op het verdienmodel van de kunstenaar. Nora Turato's nieuwe videofilm onthult de plekken van het Frans Hals Museum die de bezoeker normaal gesproken niet ziet: het depot, de opslagfaciliteiten en kantoorruimtes. De film is gebaseerd op de laatste scene in 'The Laundromat', een recent verschenen Netflix film waarin Meryl Streep de rol speelt van de klokkenluider die het Panama Paper-schandaal in gang zette. Het videowerk is geschoten in één onafgebroken take en toont Turato die een monoloog houdt terwijl ze zich door de verborgen ruimtes van het museum beweegt. Daarmee de vraag oproepend: lijdt transparantie tot waarheid? Naast deze aankopen worden nieuwe werken getoond, speciaal gemaakt voor de tentoonstelling door A Maior (Portugal), Louise Ashcroft (1983, Engeland) en Jaakko Pallasvuo (1987, Finland).

In de winkel van het museum zullen een speciale editie t-shirts van het merk PMS (PMS is een afkorting voor 'Premenstrual Syndrome', een project van de kunstenaar Marlie Mul) verkrijgbaar zijn.

KUNSTENAARS
A Maior (opgezet in 2011, Portugal) // Louise Ashcroft (1983, Engeland, woont in Londen) // Gina Beavers (1978, Griekenland, woont in NYC) // Tony Cokes (1956, VS, woont in Rhode Island) // Tracey Emin (1963, Engeland, woont in Londen) // FLAME (kunstenaarsduo gesticht in 2010 in Brussel, woont in Berlijn) // Sylvie Fleury (1961, Zwitserland, woont in Genève) // Andrea Fraser (1965, VS, woont in Los Angeles en New York) // Florence Jung (1986, Frankrijk, woont in Amsterdam) // Sarah Lucas (1962, Engeland, woont in Londen) // Marlon Mullen (1963, VS, woont in Richmond) // Ima-Abasi Okon (1981, Engeland, woont in Londen en Amsterdam) // Jaakko Pallasvuo (1987, Finland, woont in Helsinki) // Heji Shin (1976, Korea, woont in New York) // Cole Speck (1991, Canada, woont in Alert Bat, BC) // Tenant of Culture (1990, NL, woont in Londen) // Betty Tompkins (1945 VS, woont in New York) // Nora Turato (1991, Kroatië, woont in Amsterdam) // Christine Wang (1985, VS, woont in San Francisco) // Dena Yago (1988, VS, woont in New York)

De tentoonstelling is samengesteld door Melanie Bühler, conservator hedendaagse kunst bij het Frans Hals Museum en is onderdeel van het project 'De Kunst van Kritiek' dat uit 3 delen, een publieksprogramma en een publicatie bestaat. Onderdeel van de tentoonstelling is een publieksprogramma in samenwerking met de Gerrit Rietveld Akademie Amsterdam en het Goethe-Institut Niederlande.

OFFICIËLE OPENING: VRIJDAG 6 MAART 17.30 UUR.
U BENT VAN HARTE WELKOM!

BEELDMACHT
Kunst van Kritiek in tijden van TikTok
7 maart t/m 24 mei 2020
Frans Hals Museum - HAL
Grote Markt 16
Haarlem